Stadion Feijenoord, in de volksmond De Kuip, is een voetbalstadion in Rotterdam-Zuid (IJsselmonde). Het is een stadion met voetbalhistorie waar de betaaldvoetbalclub Feyenoord zijn thuiswedstrijden speelt. Drijvende kracht achter de bouw van dit stadion was Feyenoordvoorzitter Leen van Zandvliet, naar wie tevens het aanliggende plein is vernoemd. Het stadion werd ontworpen door de architect Leendert van der Vlugt, van architectenbureau Brinkman en Van der Vlugt. Met de bouw werd in 1935 begonnen; de opening was op 27 maart 1937. Van der Vlugt overleed in 1936 en heeft dus de opening niet meegemaakt.

De naam van het stadion wordt op verschillende wijzen gespeld. De eigenaar van het stadion is als 'Stadion Feijenoord N.V.' (met ij) ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Deze spelwijze wordt ook gebruikt op de website van het stadion. Onder andere in het Rotterdamse Stadsarchief, op briefpapier en boven de ingang aan de Olympiazijde wordt daarentegen een y gebruikt: Stadion Feyenoord.

Historie

Plannen en bouw

Al decennialang is Feyenoord de 'bewoner' van De Kuip. Het stadion is ontworpen door architect Van der Vlugt. Grote man achter dit idee was Leen van Zandvliet. De voorzitter van Feyenoord in de jaren 30 riep op een dag uit "Ik heb het, ik heb het!" Hij was wakker geworden uit een droom; hij schreef het idee snel op een kladblok. De vorm van het stadion, met een 'loshangende' tweede ring zodat niets het uitzicht van de toeschouwers zou belemmeren, zou zijn droom tot hem zijn gekomen. Enkele maanden later werd architect Van der Vlugt uitgenodigd voor een gesprek. Een stadion met twee verdiepingen moest gerealiseerd worden. De kern van het gesprek was 'eenvoud', verfraaiingen kwamen er niet aan te pas.

In 1934 maakte Van Zandvliet enkele trips naar het buitenland om op zoek te gaan naar andere, soortgelijke stadions. Het Highbury van Arsenal FC maakte indruk op hem. Dat had namelijk ook sinds 1932 twee verdiepingen, hetzelfde idee als Van Zandvliet dus. Van Zandvliet vond dat de enorme toestroom van publiek tijdens wedstrijden van Feyenoord de bouw van een modern voetbalstadion met plaats voor tienduizenden toeschouwers rechtvaardigde. Hij ondernam tevens een studiereis naar Amerika en bezocht het stadion van de Boston Red Sox wat hem inspireerde om deze nieuwe inzichten van faciliteiten gecombineerd met meerdere lagen waarvanuit elk gezichtspunt de wedstrijd toch goed te zien zou zijn te verwezenlijken. Voor de financiering steunde hij op havenbaron Daniël George van Beuningen.

Eind 1934 werd er contact gezocht met Braat-constructiewerkplaatsen. Die wilde de taak op zich nemen en ging aan de slag. Een voetbalwedstrijd duurt twee keer drie kwartier. Tussendoor moet men spanning kwijt en wat kunnen eten. Zo zijn er dus zowel onder als boven toiletten tussen de stalen spanten gebouwd. Tevens moest er plaats zijn voor een vergaderruimte, een werkvloer, kleedlokalen, een hokje voor de officials en er is een politiebureau en ook nog een brandweerkazerne en het bevat ook nog eens vier woningen. De trappen aan de buitenzijde van het stadion konden tevens als tribune dienen voor het trainingsveld. Van Zandvliet had haast; zo gauw er een bouwtekening klaar was, gaf hij direct de opdracht om te beginnen met de bouw van het stadion.

De eerste paal werd geslagen door Puck van Heel op 16 september 1935. Daarna werden er nog 578 heipalen 21 meter diep de grond ingeslagen. De bouw van het stadion werd in 1936 afgerond, maar doordat de door de gemeente beloofde infrastructuur rondom het stadion nog niet was aangelegd, stond het stadion er maandenlang onbruikbaar bij en vond de opening pas in maart 1937 plaats. Stadion Feijenoord had een capaciteit van 65.000, met onder meer veel staanplaatsen. Bij de kampioenswedstrijd van SVV tegen Heerenveen in 1949, zou een recordaantal van 69.300 toeschouwers aanwezig zijn geweest. Na enkele verbouwingen is de capaciteit teruggebracht tot 51.117 toeschouwers. Uit veiligheidsoverwegingen worden tegenwoordig nog minder mensen in het stadion toegelaten, waardoor wedstrijden uitverkocht zijn wanneer er 47.500 toeschouwers aanwezig zijn.

Het jaar 1936 was belangrijk voor de bouw van Stadion Feijenoord. Aan het stadion werden hoge eisen gesteld. Door 1500 mensen (onder meer mariniers en werklozen) werd dit stadion 'uitgetest'. Voor de grasmat werd zand uit Wassenaar gehaald en er werd speciaal gras geïmporteerd. Het stadion heeft tot op de dag van vandaag een goede staat van dienst voor wat betreft de grasmat.

Het stadion werd officieel opgeleverd op 23 juli 1937. Vóór deze officiële opening werd echter al in maart 1937, in de stromende regen, de eerste wedstrijd in Stadion Feijenoord gespeeld. Feyenoord en Beerschot maakten er een leuke wedstrijd van, waarbij Leen Vente het eerste doelpunt ooit in De Kuip scoorde. De Rotterdammers wonnen uiteindelijk met 5–2 van Beerschot, voor 37.825 toeschouwers. Feyenoord domineerde onder aanvoerder Puck van Heel. De slotfase van de openingswedstrijd was rechtstreeks op de radio te beluisteren, met commentaar van Han Hollander.

De tweede wedstrijd was er een tussen Nederland en België. Nederland won met 1-0, met als opvallend feit dat het weer Leen Vente was die, nota bene in hetzelfde doel, het eerste doelpunt als speler van het Nederlands voetbalelftal in dit stadion scoorde. Inmiddels heeft het Nederlands voetbalelftal meer dan 100 keer in Stadion Feijenoord gespeeld, ex-international Frank de Boer speelde zijn 100e interland in Stadion Feijenoord. Opvallend genoeg was dit ook de 100e wedstrijd die het Nederlands voetbalelftal in Stadion Feijenoord speelde. In de Tweede Wereldoorlog dreigde De Kuip te worden gesloopt, maar hoogstwaarschijnlijk door gemanipuleer met de opbrengst van het staal (opzettelijk te laag opgegeven), bleef het stadion gespaard.

In 1957, toen de vier kenmerkende lichtmasten van De Kuip voor het eerst aangingen, hadden deze een kracht van 200 lux. Anno 2018 is dat acht keer zoveel. In totaal zitten er in de lichtmasten 288 gasontladingslampen van 2000 watt, dat zijn er 72 per mast.

Stadion Feijenoord was niet alleen een voetbalstadion. Het bood ook ruimte aan andere sportactiviteiten: speedway, boks-, turn- en atletiekwedstrijden. In 1939 werden de Nederlandse atletiekkampioenschappen er gehouden.